MÚLAÞING. Lá við handalögmáli á sveitarstjórnarfundi.

"Sauð upp úr þegar Þröstur neitaði að yfirgefa salinn – Rætt um lögreglu og handalögmál

Þröstur Jónsson, sveitarstjórnarfulltrúi Miðflokksins í Múlaþingi, neitaði að yfirgefa salinn eftir að hann var kosinn vanhæfur á sveitarstjórnarfundi í gær. Töluvert uppnám skapaðist og að sögn fundarfólks var rætt bæði um lögreglu og handalögmál í fundarhléi.

„Ég óhlýðnaðist valdi forseta,“ segir Þröstur. „Menn veltu því fyrir sér í fullri alvöru hvort það ætti að kalla til lögreglu og færa mig út úr salnum.“

Verið var að taka lokaákvörðun um leiðarval Fjarðaheiðargangna, það er hvort göngin ættu að fara svokallaða norðurleið eða suðurleið. Ákveðið var að fara norðurleið en Þröstur og félagar hans hjá Miðflokknum hafa barist fyrir suðurleið.[Leiðrétting. Miðflokkurinn berst fyrir Norður-leiðinni. Meirihlutinn fyrir Suður-leiðinni]

Á fyrri stigum málsins hafa bæði Þröstur og annar Miðflokksmaður, Hannes Karl Hilmarsson, verið kosnir vanhæfir. Í tilfelli Þrastar var það vegna þess að bróðir hans á jarðir sem göngin myndu fara um.

 

Vitnaði í biblíuna og sat sem fastast

Þegar málið kom upp á fundinum bar Jónína Brynjólfsdóttir, forseti sveitarstjórnar og oddviti Framsóknarflokks, upp vanhæfi Þrastar. En hann fékk að reifa sín málsrök áður.

Greindi hann frá því að hann hafi kært ákvörðun um vanhæfi sitt, í tvígang til Innviðaráðuneytisins og til Umboðsmanns alþingis. Einnig að hvorugur þessara aðila hafi úrskurðað um vanhæfi hans. Það er að ráðuneytið hafi ekki svarað spurningunni um vanhæfi með berum orðum eins og gert hefur verið í öðrum sambærilegum tilfellum. Umboðsmaður hafi vísað málinu frá þar sem ráðuneytiskærunum tveimur var blandað saman en í aðeins einu málinu hafi legið fyrir stjórnvaldsákvörðun Múlaþings.

Vitnaði Þröstur meðal annars í Biblíuna í tíu mínútna langri ræðu. Sagði hann það ekki auðvelt fyrir sig sem kristinn mann að stíga fram enn einu sinni í þessu vanhæfismáli. „Mér bera að elska óvini mína og biðja fyrir þeim sem ofsækja mig samkvæmt þeim lögum sem eru æðri öllum öðrum lögum, það er að segja ritningunni,“ sagði hann.

Eftir það voru greidd atkvæði um vanhæfi með handauppréttingu og tíu fulltrúar samþykktu það. Bað Þröstur þá aftur um að fá að tala. Þá greindi hann frá því að hann myndi ekki víkja úr salnum.

„Það er búið að kjósa mig vanhæfan hér og þar með eigi ég að víkja úr sæti. Þá segi ég eins og Pétur postuli, frammi fyrir yfirvöldum í Jerúsalem, til þess að gæta að lýðræði, kærleika, sannleika og tjáningarfrelsi í þessu landi, framar ber að hlýða guði en mönnum og ég mun sitja sem fastast,“ sagði hann.

 

Rætt um handalögmál í fundarhléi

Eftir að Þröstur neitaði að yfirgefa salinn ákvað Jónína að gera fundarhlé. Þetta fundarhlé stóð yfir í um 45 mínútur og var viðburðaríkt að sögn fulltrúanna.

„Við tókum fundarhlé og mátum stöðuna. Við ráðfærðum okkur við lögfræðing sem starfar hjá sveitarfélaginu svo við myndum ná að afgreiða málið með þeim hætti sem við töldum nauðsynlegt,“ segir Jónína.

Spurningin sem uppi var komin var hvort halda ætti málinu áfram eða fresta því. Meirihlutinn taldi vænlegast að halda því áfram og var Þröstur spurður um hvernig hann sæi næstu skref fyrir sér.

Jónína segist ekki kannast við að hafa rætt um að kalla til lögreglu til að færa Þröst úr salnum.

„Það var ýmislegt reifað en ég get ekki sagt að það hafi komið sérstaklega til tals. Það var velt upp ýmsum möguleikum. Það var spurt hvort hann væri sjálfur að óska eftir því að það kæmi til handalögmála,“ segir Jónína.

 

Mátti sitja en ekki tala

Jónína segist aldrei hafa lent í neinu þessu líku áður en loks var ákveðið að Þröstur mætti sitja en ekki tala.

„Hann neitaði að víkja og þá var hann upplýstur um það að þar sem hann væri orðinn vanhæfur hefði hann hvorki málfrelsi, tillögu né atkvæðisrétt,“ segir Jónína.

Þröstur segist ekki hafa reynt að kveða sér orðs í umræðunum um leiðarvalið, það hefði ekkert þýtt.

Hann segir einnig að það hefði með réttu átt að stöðva fundinn. „Í samþykktum Múlaþings segir að ef komi upp aðstæður þar sem forseti ráði ekki við aðstæður eigi að slíta fundi. Hann má ekki klára fundinn.“

Vísar hann í b. lið 16. greinar samþykktar um stjórn Múlaþings, er lýtur að valdi forseta. Þar segir:

„Ef sveitarstjórnarfulltrúi hlýðnast ekki úrskurði forseta eða almenn óregla kemur upp á fundi skal forseti gera hlé um stundarsakir eða ef nauðsyn krefur fresta eða slíta fundi.“

„Það var gengið mjög hart á mig þangað til ég náði að koma fólki í skilning um hvað málið snerist. Fólk var greinilega ekki búið að skilja það að ég var búinn að reyna allt til að fá úrskurð,“ segir Þröstur.

 

Yfirgaf salinn í lokaumræðu

Í lok fundar var tekin fyrir fundargerð umhverfis og framkvæmdaráðs, þar sem komið var inn á sama efni. Bað Jónína Þröst þá aftur um að víkja úr salnum þar sem hann hefði verið kosinn vanhæfur um þetta umræðuefni fyrr á fundinum.

Í þetta skipti ákvað Þröstur að fara af fundinum eftir að hafa haldið stutta tölu og lét bóka eftirfarandi:

„Þar sem væntanlega ég yrði sviptur málfrelsi undir þessum liðum þó ég sæti í salnum líkt og gert var undir fjórða fundarlið hér á undan, sé ég ekki ástæðu til að tefja fund meir en orðið er af meintu vanhæfi mínu.
Mun því hlíta boði forseta og yfirgefa salinn. Það breytir ekki því að ég sætti mig ekki við að vera dæmdur og kosinn vanhæfur þegar úrskurðarvaldið í þessu landi hefur ekki tekið undir það sjónarmið að ég sé vanhæfur, hvorki Innviðaráðuneyti né Umboðsmaður Alþingis þó til beggja hafi verið leitað.
Mótmæli því alræðisvaldi sem sveitarstjórn hefur tekið sér í að lýsa mig vanhæfan sem áður nefnd úrskurðar-embætti taka hvorugt undir, heldur kveða ekki upp úrskurð eins og þeim þó ber og um var beðið.“

https://www.dv.is/frettir/2023/9/14/saud-upp-ur-thegar-throstur-neitadi-ad-yfirgefa-salinn-raett-um-logreglu-og-handalogmal/ 

Hver fer í manninn? Þar er efinn.

Í Austurfrétt 7.9.2023 birtist aðsend grein, eða ekki?

 

"Aðeins um leiðarval og glötuð tækifæri Miðflokksins

Höfundur: Gunnar Gunnarsson • Skrifað: 07. september 2023.

Fyrir síðustu sveitarstjórnarkosningar var leiðarval og veglína að Fjarðarheiðargöngum Héraðsmegin eitt af kosningamálunum í Múlaþingi. Að öðrum ólöstuðum gáfu fá framboð þessu máli eins mikinn gaum og Miðflokkurinn sem hafði þetta sem sitt aðalmál en þeirra sjónarmið var að heldur ætti að skoða svonefnda norðurleið en fara að tillögu Vegagerðarinnar um það sem nefnt hefur verið suðurleið. Um er að ræða stóra ákvörðun og ljóst að ekki yrðu allir á eitt sáttir um leiðarvalið. Niðurstaða sveitarstjórnar er sú að fara suðurleið en ég hef áður fjallað um þá ákvörðun, sjá hér.

Þannig vill til að oddviti Miðflokksins var vanhæfur til að taka þátt í afgreiðslu málsins vegna vensla. Ákvörðun sveitarstjórnar um vanhæfi hans við meðferð málsins hefur sannarlega vakið upp sterkar tilfinningar hjá sveitarstjórnarfulltrúanum og hefur hann reynt að fá þeirri ákvörðun snúið með því að skjóta málinu til innviðaráðuneytisins. Niðurstaða ráðuneytisins í málinu er skýr, sjá hér, en í áliti ráðuneytisins kemur þetta meðal annars fram:

„Ekki eru gerðar athugasemdir við ákvörðun sveitarstjórnar og byggðaráðs sveitarfélagsins Múlaþings um að venslamaður sveitarstjórnarfulltrúans hafi átt sérstakra eða verulegra hagsmuna að gæta umfram aðra vegna mála sem voru til afgreiðslu sveitarstjórnar í tengslum við val á tengileiðum vegna Fjarðarheiðaganga.“

Við fyrstu afgreiðslu málsins í sveitarstjórn var varamaður Miðflokksins klár og tók sæti þegar sveitarstjórnarfulltrúinn vék af fundi undir umræðum um málið. Varamaðurinn hélt góða og málefnalega tölu, málstað framboðsins haldið á lofti og umræður voru góðar.

Það sem hins vegar vakti furðu var að þegar málið kom fyrir sveitarstjórn í annað sinn var ekki kallaður til varamaður hjá Miðflokknum. Þá var búið að upplýsa bæði oddvita sem og fyrsta varamann hans um að sú staða gæti komið upp að hann yrði talinn vanhæfur og framboðið hvatt til þess að hafa varamann tilbúinn til að ræða málið á sveitarstjórnarfundinum. Það kaus framboðið að gera ekki og fyrirgera því rétti sínum til að koma efnislegum athugasemdum þeirra um leiðarvalið á framfæri á þeim stað og þeirri stund sem mest vægi hefur, á sveitarstjórnarfundi.

Í framhaldinu var umrædd skipulagstillaga auglýst og óskað eftir umsögnum eins og lögbundinn ferill segir til um. Við afgreiðslu málsins í umhverfis- og framkvæmdaráði í vikunni kom í ljós að áheyrnarfulltrúi Miðflokksins í umhverfis- og framkvæmdaráði hafði sent inn umsögn um málið. Þetta gaf tilefni til þess að kalla eftir lögfræðiliti um áhrif þess á hæfi viðkomandi fulltrúa til að taka þátt í afgreiðslu málsins. Það er skemmst frá því að segja að álit lögmanns var afgerandi á þá leið að aðili sem sendir inn athugasemd í slíku ferli verði vanhæfur til að taka þátt í afgreiðslu málsins, sem felur meðal annars í sér að svara fram komnum athugasemdum. Með hliðsjón af þessu lögfræðiáliti taldi umhverfis- og framkvæmdaráð því áheyrnarfulltrúa Miðflokksins vanhæfan til umfjöllunar um sína eigin athugasemd sem og aðrar umsagnir sem taka til þeirra meginatriða sem fram koma í hans umsögn. Nánar er fjallað um svona vanhæfi í úrskurði innviðaráðuneytisins vegna áþekks álitamáls hjá Hvalfjarðarsveit, sjá nánar hér.

Í þeim úrskurði kemur meðal annars fram:

„Þegar sveitarstjórn fjallar um skipulagsáætlanir verður að telja það meginreglu að sveitarstjórnarmaður verði einungis talinn vanhæfur til þess að taka þátt í undirbúningi og afgreiðslu þess varði skipulagsáætlun hann sérstaklega umfram aðra þá sem af því eru bundnir (sjá til hliðsjónar Páll Hreinsson, Hæfisreglur stjórnsýslulaga, 2005, bls. 299). Sem dæmi um slíkt má nefna að skipulagið varði með sérstökum og beinum hætti fasteign eða fasteignir sem sveitarstjórnarmaður eða nánir venslamenn hans eiga á því svæði sem skipulagið nær til… Hins vegar verður að telja undantekningu á framangreindri meginreglu þegar sveitarstjórnarmaður eða náinn venslamaður hans í skilningi 1. mgr. 19. gr. sveitarstjórnarlaga beitir sér gegn skipulagsáætlun í skjóli andmælaréttar skipulagslaga, sbr. áðurnefnda 2. mgr. 31. gr. laga nr. 123/2010.“

Á fundi umhverfis- og framkvæmdaráðs bókaði áheyrnarfulltrúinn að um pólitískt ofbeldi væri að ræða. Því er ég með öllu ósammála, það er ekki pólitískt ofbeldi að tryggja örugga og sanngjarna afgreiðslu mála þegar um íþyngjandi stjórnvaldsákvarðanir er að ræða líkt og hér er.

Það má segja að Miðflokkurinn hafi nokkrum sinnum farið á mis við tækifæri til að ræða þetta mál efnislega, eingöngu fyrir eigin ákvarðanir sem ekki er hægt að kenna nokkrum öðrum um. Með þessu velur Miðflokkurinn að afleiðavega umræðuna í stað þess að taka þátt í henni málefnalega og virðist kjósa að snúa þessu mikilvæga máli upp í tilgangslausar málalengingar, brigsl og svívirðingar sem enginn fótur er fyrir. Framganga fulltrúa Miðflokksins, þar sem hjólað er í manninn frekar en að ræða málefnið, er áhyggjuefni og hvorki sveitarstjórn né flokknum sem slíkum til framdráttar.

Höfundur er oddviti Framsóknar og forseti sveitarstjórnar í Múlaþingi."

Það sem vekur strax athygli er að fyrst er höfundur tilgreindur Gunnar Gunnarsson og í lok greinar er höfundur tilgreindur oddviti Framsóknar.  

Björgum íbúum Múlaþings frá slæmum stjórnendum!

Í VÍSI þann 4.9.2023 birtist aldeilis mögnuð grein, sem veldur því að maður  veltir því alvarlega fyrir sér hvort þetta sé tilviljun eða tákn frá þeim sem öllu ræður til stjórnenda í Múlaþingi. 

Fulltrúi Miðflokksins í sveitarstjórn Múlaþings, hefur verið á milli tanna annara í sveitarstjórninni vegna þess að hann hefur átt það til að vitna í Biblíuna þegar honum ofbýður flumbrugangur meirihlutans í ýmsum málum og sérstaklega þegar gripið er til þess úrræðis að gera fulltrúa Miðflokksins vanhæfa í málum, sem varðar velferð sveitarfélagsins, en falla ekki að hugmyndum meirihlutans í sveitarfélaginu.

Svo vekur það sérstaklega athygli, að þrátt fyrir að myndaður hafi verið meirihluti Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins, eru hin framboðin hangandi í pilsfaldi meirihlutans eins og hvert annað glingur á jólatré.

Eina undantekningin er Miðflokkurinn, sem hefur staðið sig aldeilis frábærlega við að gagnrýna meirihlutann og sýna ábyrg vinnubrögð og málefnaleg.  Það gerist undir stöðugri ágjöf þvert á yfirlýst markmið meirihlutans um að stunda opna stjórnsýslu í samráði við íbúa sveitarfélagsins.

Eftirfarandi grein gæti ekki passað betur inn í umræðuna, þó hún hefði sérstaklega verið skrifuð vegna vinnubragða í Múlaþingi.

  

https://www.visir.is/g/20232458168d/slaemir-stjornendur-slatra-gagnsaei

"Slæmir stjórn­endur slátra gagn­sæi

Sigurður Ragnarsson skrifar 4. september 2023 11:30

Undanfarið hef ég lesið margar góðar bækur á sviði stjórnunar og forystu, eins og „The Trillion Dollar Coach“ um Bill Campbell, „The Subtle Art of Not Giving a f*ck“, „Winning" eftir Jack Welch“, „The Ride of a Lifetime“ eftir Robert Iger, forstjóra Disney, og „No Rules Rules: Netflix and the Culture of Reinvention.“ Margt kemur upp í hugann eftir lesturinn en eitt stendur þó upp úr og það er mikilvægi gagnsæis (e. transparency) í vinnunni, og auðvitað í lífinu almennt. Gagnsæi vísar m.a. til opinna, hreinskilinna og heiðarlegra samskipta á meðal alls starfsfólks þar sem víðsýni og tillitsemi er í hávegum höfð ásamt því að hafa hugrekki til að tjá sig.

Það er auðvelt að gera ráð fyrir því að við séum tilbúin að tjá okkur opinskátt og vera óhrædd að viðra skoðanir okkar, þar á meðal að hafa hugrekki til að vera ósammála. En hugsaðu um núverandi vinnustað þinn eða þau störf sem þú hefur gegnt. Er eða var fólk hvatt til að vera opið og hreinskilið og leggja sitt af mörkum með því að opinbera ólíkar hugmyndir sínar og mismunandi skoðanir? Mig grunar að svarið sé ,,Nei... því miður." Þá spyr ég: Hvers vegna ekki? Ýmsir framúrskarandi stjórnendur, sérfræðingar ásamt fræðifólki leggja áherslu á mikilvægi gagnsæis og telja það vera eina af meginstoðunum fyrir langtíma velgengni, bæði fyrir einstaklinga og fyrirtæki. Ástæðan er sú að gagnsæi skapar t.d. traust, leiðir til betri ákvörðunartöku, hefur jákvæð áhrif á teymisvinnu sem og virkni starfsfólks, sköpun, hamingju o.s.frv. Það má segja að gagnsæi sé lykilþáttur í að byggja upp og viðhalda jákvæðri og heilbrigðri vinnustaðamenningu. Þetta snýst í raun um að veita faglega forystu. Eða ætti ég að segja að hjá slæmum stjórnendum snýst þetta um skort á faglegri forystu? Einstaklingar sem veita forystu, hvort sem um er að ræða forstjóra, framkvæmdastjóra, deildarstjóra eða hvað við köllum þennan einstakling á að vera fyrirmynd og leiðtogi. En það undarlega er að margir sem gegna þessum hlutverkum koma í veg fyrir gagnsæi eða hreinlega drepa það niður. Þessir einstaklingar halda að þeir hafi yfirleitt eða alltaf bestu hugmyndirnar og að þeir eigi að ákveða hvað sé skynsamlegast að gera. Þegar þetta er viðhorfið, hvers vegna að hlusta á aðra?

En hvernig veistu hvort að þú hafir svona stjórnanda eða stjórnendur? Líklega þarf ég ekki að útskýra því það fer ekki á milli mála, en ég ætla að leyfa mér að koma með nokkur dæmi:

• Slæmir stjórnendur bregðast t.d. við hugmyndum annarra með eftirfarandi hætti: ,,Við höfum ekki tíma fyrir þetta, við gerum þetta eins og við höfum gert áður. Mér finnst það hafa virkað vel og af hverju að breyta?"
• Slæmir stjórnendur leita ekki eftir eða biðja um skoðanir eða hugmyndir annarra heldur segja fólki frekar hvað það á að gera: „Gerðu þetta...“ eða „gerðu eins og ég segi þér...“ Jafnvel þótt slæmir stjórnendur segist óska eftir skoðunum hlusta þeir ekki og segja fólki hvað það á að gera.
• Það versta er að sumir slæmir stjórnendur refsa fólki sem tjáir skoðanir sínar og hugmyndir, sérstaklega ef það er ekki í samræmi við skoðanir stjórnendanna sjálfra. Hverjar eru afleiðingarnar? Það má segja að það slokkni á starfsfólki því auðvitað veldur þetta vanlíðan og margir yfirgefa fyrirtækið eins fljótt og hægt er, sem kemur auðvitað ekki á óvart.

Við þurfum að leggja áherslu á og verðlauna gagnsæi og viðhalda heilbrigðri vinnustaðamenningu þar sem fólk getur og er hvatt til að tjá mismunandi skoðanir sínar og hugmyndir. Hins vegar, ef slæmur stjórnandi eða ef slæmir stjórnendur eru alls ráðandi í fyrirtækinu þá er mjög ólíklegt að þar ríki gagnsæi. Í þessu samhengi hugsa ég oft til félaga míns Ben Lichtenwalner hjá „Modern Servant Leader“ sem heldur því fram að í mörgum tilfellum þurfum við að bjarga fyrirtækjum okkar frá slæmum stjórnendum!

Höfundur er lektor við Háskólann á Akureyri og Heartstyles forystuþjálfari."

VG og orkustefna flokksins í tómu tjóni

Ítrekað hefur verið varað við gjaldþrotastefnu VG er varðar orkumál þjóðarinnar.  Eitt af ruglinu er að selja gæði hreinnar orku sem síðan þarf að kaupa aftur til að freista þess að ná settum markmiðum. 

Það gengur ekki betur en það að á Íslandi er ríkisstjórnin búin að markaðssetja landið sem orkuöflunarsamfélag og rekur kjarnorku- og kolaver til að framleiða raforku.  Það sem upp á vantar er framleitt með gasi og olíu.  Það rímar hinsvegar illa við raunveruleikann, vegna þess að við erum heimsmeistarar í framleiðslu grænnar orku.

Einhverjir hagnast á þessu braski og það er gert með þegjandi samkomulagi stjórnvalda. 

Skilar þetta einhverju í ríkiskassann? 

Hugsanlega. 
En hvað með orðsporið? 
Bíður það ekki hnekki?
Svo á að bjarga málunum í horn með vindmyllum og sólarsellum.

Hér eftir er áhugaverð umfjöllun um gæði þeirrar orkuöflunar.

 

Viðskiptablaðið 19. ágúst 2023

Þórður Gunnarsson
https://vb.is/skodun/motsogn-orkustefnu-/

Mótsögn orkustefnu ESB

Er skynsamlegt að ætla að byggja þá grunnþörf samfélagsins sem raforku- og varmaframleiðsla er, á sífellt óútreiknanlegri veðri og vindum?

Stjórnvöld um allan heim leita nú leiða til að auka hlutfall endurnýjanlegra orkugjafa í heildarorkunotkun. Af margvíslegum ástæðum telst afar ólíklegt að notkun á jarðefnaeldsneyti muni dragast saman á næstu árum eða áratugum – heldur þvert á móti.

Hlutdeild endurnýjanlegra orkugjafa í aukningu orkunotkunar hefur hins vegar vaxið á síðustu árum. Raunhæft er að viðhalda, efla og styðja þá þróun. Með skynsamlegri stefnumótun má auka hlutdeild endurnýjanlegrar orku enn frekar frá því sem nú er.

Evrópusambandið hefur staðið framarlega í stafni í markmiðasetningu vegna orkuskipta, þó ekki væri nema í orði (þó að aðrir hlutir hafi átt sér stað á borði á síðustu misserum). Allt frá því að rússneskt jarðgas hætti að berast til Evrópu sama mæli og áður, hefur Evrópa í auknum mæli treyst á brennslu kola til raforkuframleiðslu. Þar með var þeirri þróun sem hafði átt sér stað áratugina tvo á undan snúið við.

Að vísu hefur notkun kola aftur byrjað að dragast saman í Evrópu það sem af er yfirstandandi ári, en það er einkum vegna minni eftirspurnar raforku sökum mikilla verðhækkana. Minni kolanotkun er því ekki komin til af góðu. Alþjóðaorkumálastofnunin (IEA) greindi frá því nýverið að raforkunotkun Evrópu hefði náð 20 ára lágmarki á fyrri hluta árs 2023. Sú staðreynd er öðru fremur til marks um veikleika í efnahagsumsvifum álfunnar.

Álver í Evrópu loka

Nefna má sem dæmi að fjölda álvera hefur verið lokað í Evrópu vegna hás orkukostnaðar. Samanlögð framleiðslugeta þeirra álvera sem lokað hafa í Evrópu frá árslokum 2021 heggur nærri 1,5 milljónum tonna á ári. Evrópa þarf samt áfram sitt ál og mun þurfa að flytja málminn inn, til dæmis frá Kína eða Rússlandi. Finna má fjölmörg fleiri dæmi um rekstrarstöðvanir eða endanlegar lokanir orkukræfs iðnaðar í Evrópu á undanförnum misserum.

En aftur að orkumarkmiðum Evrópusambandsins. Þau snúa einna helst að því að hætta nánast alfarið notkun kola-, vatnsafls- og kjarnorku. Að rúmlega áratug liðnum eigi vind- og sólarorka standa að baki um tveimur þriðju allrar framleiddrar raforku.

Á undanförnum vikum hafa okkur daglega verið fluttar fréttir af miklum hitabylgjum á meginlandi Evrópu. Hrakspár um öfgar og ófyrirsjáanleika veðurfars verða sífellt voveiflegri. Hærra hitastig hefur það gjarnan í för með sér að vindstyrkur er minni en ella. Þegar hitastig er hátt, er eftirspurn raforku hins vegar öllu jöfnu mikil vegna aukinnar notkunar á loftkælingarbúnaði bygginga. Fræðileg hámarksafköst vindorkuvera eru tæplega 60% af uppsettu afli. Á heitum sumardögum lækkar það hlutfall enn frekar (vegna áðurnefndra áhrifa hitastigs á vindstyrk). Á slíkum dögum framleiða vindorkuver jafnan um einn þriðja þess raforkumagns sem uppsett afl kveður á um.

Vindur og sól

En hvað með sólarorkuna? Þrátt fyrir að sól skíni gjarnan skært á hlýjum sumardögum, þá er það mesta sem hægt er að fá úr sólarorku um fjórðungur uppsettu afli. Þetta sama hlutfall getur fallið allt niður í 10%.

Þrátt fyrir að sú sólarorka sem beinist að jörðinni á hverri sekúndu sé mörgþúsund sinnum meiri en öll sú orka sem heimsbyggðin notar hverju sinni, þá er tækni til nýtingar hennar einfaldlega ekki komin lengra en þetta. Vonandi stendur það til bóta, en ekkert bendir til þess á á þessari stundu, þó enginn viti hvað framtíðin beri í skauti sér. Svo er það auðvitað líka tilfellið, sem flestum ætti að vera kunnugt um, að sól skín ekki um nætur og er því ónothæf sem orkugjafi hálfan sólarhringinn á hálfri jörðinni hverju sinni.

Það skýtur því óneitanlega skökku við að ætla að byggja meirihluta allrar raforkuframleiðslu á orkugjöfum sem byggja á vindstyrk og sólskini. Samkvæmt gögnum frá Evrópusambandinu er um helmingur heildarorkunotkunar Evrópu vegna upphitunar eða kælingar bygginga.

Af þeirri staðreynd mætti draga þá ályktun að orkuframleiðsla, sama hvort þar ræðir um raforku eða varmaorku, ætti helst að vera óháð veðurfari hverju sinni. Ef hinn vísindalegi samhljómur er sá að loftslag jarðar fari hitnandi og að öfgar og óvissa í veðurfari muni hvort tveggja aukast, hljóta menn að spyrja sig: Er skynsamlegt að ætla að byggja þá grunnþörf samfélagsins sem raforku- og varmaframleiðsla er, á sífellt óútreiknanlegri veðri og vindum?

Beitir Múlaþing íbúa sína skoðanakúgun?

fréttin 3.júlí 2023:

 

Í nýlegri auglýsingu Múlaþings vegna aðalskipulagsbreytingar, virðist sveitarfélagið ákveða skoðanir íbúanna með niðurlagsorðnum:

"Hver sá sem eigi gerir athugasemdir við tillöguna fyrir tilskilinn frest telst samþykkur henni".

Framar í auglýsingunni kemur réttilega fram skv. skipulagslögum:

"Þeim sem telja sig eiga hagsmuna að gæta er hér með gefinn kostur á að gera athugasemdir við tillöguna".

Af þessum tveim setningum virðist sem sveitarfélagið Múlaþing hafi tekið sér óumbeðið forsjárvald yfir skoðunum fólks um aðalskipulagsbreytinguna, sérstaklega þeirra sem ekki geta skilað athugasemdum vegna hagsmunaleysis.

Sveitarstjórnarfulltrúi minnihluta Þröstur Jónsson, vekur athygli á þessu í fésbókarfærslu síðastliðinn sunnudag.

Um mjög umdeilda aðalskipulagsbreytingu er að ræða vegna svo nefnds leiðarvals frá Fjarðarheiðargöngum til Egillsstaða.

Meðal annars hefur komið fram í skoðanakönnun Gallups að mikill meirihluta íbúa á svæðinu er á móti þessari aðalskipulagsbreytingu og á annað hundrað íbúa hafa mótmælt leiðarvali sveitarstjórnar skriflega. Þá hefur Skipulagsstofnun gagnrýnt leiðarvalið sem skipulagsbreytingin nær til (sjá tam. kafla 5).

Fréttin sló á þráðinn til Þrastar og spurði hann út í fésbókarfærsluna.

Þröstur segir að Leiðalvarsmálið allt vera litað af skoðanakúgun, tilraunum til þöggunar og því hefði verið þrýst í gegnum umhverfis- og skipulagsráð án nauðsynlegrar umræðu. Þetta kristallist ekki síst í auglýsingum þar sem reynt er að taka forræði yfir skoðunum íbúa.

Þröstur telur að listi Framsóknarflokks fari fram með offorsi í þessu máli, og segist hafa það á tilfinningunni að Sjálfstæðismenn sem sitja í meirihluta með Framsókn fylgdu margir hverjir Framsókn með óbragðið í munninum.

Þá segir Þröstur að meirhlutinn hefði valið svo kallaða Suðurleið sem væri skipulagslegt og umhverfislegt stórslys í sveitarfélaginu, og rýrði mjög virði Fjarðarheiðarganga sem tækifæri til kröftugrar atvinnu-uppbyggingar á svæðinu sem hefði orðið ef svo nefnd, Norðurleið hefði verið valin.

Aðspurður um kostnað við göngin segir Þröstur það rétt að um mjög dýra framkvæmd sé að ræða, og það væri ekki til framdráttar fyrir göngin að minnka þjóðhagslegt virði þeirra með röngu leiðarvali Suðurleiðar.

Þetta viti flest heimafólk sem þekkir vel til og er því andsnúið vali meirihlutans á Suðurleið, segir Þröstur að lokum.

Norðurleiðin

Í gildandi skipulagi fyrir Egilsstaði er gert ráð fyrir gangamunna Fjarðaheiðganga ofan við Steinholt og vegi norðan Eyvindaár með brú við Melshorn.

Það er sú leið sem er hagkvæmust og ódýrust í framkvæmd og hefur minnst rask í för með sér.  Það er sú leið sem M-listinn hefur talað ítrekað fyrir.

Vegagerðin hefur talað fyrir Dalhúsaleiðinni, sem er umtalsvert dýrari í framkvæmd og fer að miklu leyti yfir ósnortið land og mjög áhugavert byggingaland, sem yrði með grænum ósnortnum svæðum inn á milli.

Sveitarstjórn Múlaþings hefur afhent Vegagerðinni skipulagsvaldið og sýnir enga tilburði að vinna með samfélaginu í að veljabesta, ódýrasta og öruggustu leiðina fyrir íbúana.

Eftir síðustu vendingar ríkisstjórnarinnar, um frestum Fjarðaheiðaganga til 2025,gefst tækifæri til að vinda ofan af þessum áformum og hætta við auglýstar breytingar á aðalskipulagi Egilsstaða og endurskoða alla vinnu við það.

Á Egilsstöðum hefur í mörg ár verið krafa um að minnka óþarfa umferð þungaflutninga um miðbæ Egilsstaða.  Ráðamenn í Múlaþings átta sig ekki á að öryggi íbúanna er í húfi.

Flest sveitarfélög vinna að því að þungaflutningar og umferð, sem ekki á beinlínis erindi inn í bæjarfélög, hafi greiða leið í jaðri byggða.

Meirihlutinn áttar sig ekki á þörfum atvinnulífsins um gott flæði um atvinnusvæðin með skriðþunga farma.  Iðnaðarsvæði við Lyngáer gott og gilt, en verður þar ekki tugi ára í viðbót.

Svæði norðan Eyvindaár hentar undir blandaða byggð, s.s. verslun, orkuríka starfsemi, starfsumhverfi þungavinnuvéla og margskonar þjónustu tengda flutningastarfsemi, - að því gefnu að  Norðurleiðin verði valin.

Meirihlutinn í Múlaþingi hefur ekki heildarsýn um gagnkvæmar tengingar umferðar- og samgöngumannvirkja t.d. milli Seyðisfjarðarhafnar og Egilsstaðaflugvallar

Ekki er hægt að fara í svo umfangsmiklar breytingar á skipulagi án þess að taka inn í heildarmyndina hvar ný Lagarfljótsbrú á að vera og hvar þjóðvegur eitt skuli liggja, svo lengja megi Egilsstaðaflugvöll uppfylla væntingar um meira millilandaflug.

Aðalskipulag á að vera lifandi plagg, án þess þó, að taka drastískum breytingum eftir dagsformi forseta sveitarstjórnar.

BVW.

 

Þrjár skattahækkanir fyrir hverja lækkun

Frá ár­inu 2007 hef­ur verið gerð 391 breyt­ing á skatt­kerf­inu. Þar er um að ræða 293 skatta­hækk­an­ir en ein­ung­is 93 lækk­an­ir. Það þýðir að fyr­ir hverja skatta­lækk­un hafa skatt­ar verið hækkaðir þris­var sinn­um.

Þetta kem­ur fram í nýrri sam­an­tekt Viðskiptaráðs um skatt­kerfið sem birt verður í dag. Þar kem­ur einnig fram að um­rædd­ar breyt­ing­ar hafi ekki ein­ung­is verið til að breyta gild­andi skött­um held­ur hafa nýir verið kynnt­ir til leiks og gaml­ir af­numd­ir. Á ár­un­um 2009-2013 voru alls tólf nýir skatt­ar lagðir á en aðeins einn til lækk­un­ar, það var frí­tekju­mark fjár­magn­s­tekju­skatts. Frá ára­mót­um 2022 hafa tekið gildi 46 breyt­ing­ar á skatt­kerf­inu en ein­ung­is sjö þeirra voru til lækk­un­ar. Það gera fimm skatta­hækk­an­ir fyr­ir hverja skatta­lækk­un.

 

„Það er áhyggju­efni að þrátt fyr­ir álíka marg­ar breyt­ing­ar til hækk­un­ar und­an­far­in tvö ár hafa lækk­an­ir verið mun færri en að jafnaði,“ seg­ir Gunn­ar Úlfars­son, hag­fræðing­ur hjá Viðskiptaráði, í sam­tali við ViðskiptaMogg­ann.

Lestu meira um málið í ViðskiptaMogg­an­um í dag.

https://www.mbl.is/vidskipti/frettir/2023/05/31/thrjar_skattahaekkanir_fyrir_hverja_laekkun/

Múlaþing 17. júní. Þjóðsönginn, nei takk

Felldu tillögu um þjóðsönginn á 17. júní

Sér­stakt mál­efni var tekið fyr­ir á síðasta fundi byggðarráðs Múlaþings, en þar var fjallað um aukn­ar fjár­veit­ing­ar til fim­leika­deild­ar Hatt­ar til að halda utan um 17. júní-hátíðar­höld­in á Eg­ils­stöðum, en venja er að fé­lagið sjái um dag­skrána.

Þröst­ur Jóns­son, áheyrn­ar­full­trúi Miðflokks í byggðarráði, lagði fram til­lögu þar sem hann fór fram á að þjóðsöng­ur­inn „Ó, guð vors lands“ yrði sung­inn að minnsta kosti einu sinni í at­höfn­inni og þá helst við inn­göngu Fjall­kon­unn­ar, enda væri það viðeig­andi á þjóðhátíð lands­ins.

„Ástæðan fyr­ir því að ég lagði fram þessa breyt­ing­ar­til­lögu var að þjóðsöng­ur­inn var ekki sung­inn á 17. júní í fyrra. Ég hef nú stund­um gant­ast svo­lítið með það, en eft­ir 17. júní í fyrra feng­um við eitt það mesta skíta­sum­ar sem komið hef­ur hér í manna minn­um. Ég vildi þá setja þann varnagla að þjóðsöng­ur­inn yrði sung­inn í ár á þjóðhátíðinni og skil ekki að það skaði nokk­urn mann,“ seg­ir Þröst­ur og bæt­ir við að ekki væri verra ef veðrið yrði skap­legt í kjöl­farið.

„En til­lag­an var felld með þrem­ur at­kvæðum og tveir sátu hjá,“ seg­ir Þröst­ur. „Ég get ekki sagt ná­kvæm­lega hvað fór fram á fund­in­um, en get þó sagt að um málið urðu nokkr­ar umræður. Það er eins og það sé eitt­hvað „púkó“ að syngja þjóðsöng­inn af því að guð sé nefnd­ur. Ég veit ekki hvað á að segja annað, þótt ég vilji ekki full­yrða að það sé ástæðan.“

Þröst­ur seg­ir að í fyrra hafi verið spilað lagið „Ísland er land þitt“ við inn­göngu Fjall­kon­unn­ar og að það sé ágæt­is lag. „Ég spyr þó hvenær þjóðsöng­ur­inn sé við hæfi, ef ekki ein­mitt á þjóðhátíðar­degi Íslend­inga?“

https://www.mbl.is/frettir/innlent/2023/05/22/felldu_tillogu_um_thjodsonginn_a_17_juni/

 

Á hvaða vegferð eru stjórnendur í sveitarstjórn Múlaþings þessa dagana?

Þjóðsönginn á 17. júní. Nei takk

Kristinfræði kennsla í grunnskóla? Nei takk.

Fræðsla um Samtökin78 í Grunnskólum? Já takk.

 

 

 

Sniðganga staðreynda um Seyðisfjarðargöng

Umræða um kostnað hefur verið í gangi frá því að ákvörðun um Seyðisfjarðargöng undir Fjarðarheiði til Héraðs var tekin. Launaðir pennar hafa hamast við að láta gangagerð til Héraðs líta illa út og spilað undir átök innan Austurlands um þessa gangagerð, þó svo að það hafi verið ljóst lengi að vilji meirihluta Seyðfirðinga er að grafa göng til Héraðs. Margar staðreyndir í málinu hafa verið sniðgengnar.

Skiptar skoðanir hafa gert vart við sig vegna lagningar jarðganga til Seyðisfjarðar. Nokkrir þættir virðast þó hafa farið fram hjá sumum, sem hafa tjáð sig um framkvæmdina. Við sameiningu fjögurra sveitarfélaga í eitt voru bættar samgöngur ein höfuðáherslan við sameiningu þeirra í sveitarfélagið Múlaþing. Allir hljóta að viðurkenna að með sameiningu er hvorki verið að stefna að lakari samgöngum né lengri leiðum í gegnum önnur sveitarfélög.

Fjarðarheiðin er í fjallgarði sem er sá hæsti á Íslandi og hefur þau áhrif að þegar veðraskil fara yfir hann þá sleppa þau allri úrkomunni úr sér á móti austri, sem veldur snjóflóðahættu ásamt skriðuhættu um alla firði. Svo er eina jökulmyndin í fjallgarðinum, er Fönn nefnist, milli Mjóafjarðar og Norðfjarðar. Rannsóknir um gangaleið frá Seyðisfirði um Mjóafjörð til Norðfjarðar hafa ekki farið fram og það mun taka allt að tíu ár að framkvæma þær rannsóknir, en um er að ræða jarðfræðirannsóknir og veðurfarsrannsóknir ásamt umhverfismati.

Gangaleið um Mjóafjörð er órannsökuð svo sem fyrr segir, en vitað er um stór snjóflóð úr Króardal sem er í fjallgarðinum milli Seyðisfjarðar og Mjóafjarðar. Snjóflóð úr Króardal koma fram rétt utan við bæinn Fjörð, þar sem þau hafa tekið af mannvirki í eigu Fjarðar á fyrri tíð. Skriðuföll eru algeng rétt innan við Fjörð milli bæjanna Fjarðar og Fjarðarkots (Innri-Fjarðar). Þau hafa ítrekað eyðilagt tún þessara jarða. Skriðuföll eru þekkt á Asknesi og í hlíðunum fyrir innan. Friðheimur var byggður eftir að hús tók af við hvalstöðina í Hamarsvík innst í Mjóafirði.

Fannardalur er lítt eða ekki rannsakaður hvað snjóalög, snjóflóð og skriðuföll varðar, að sögn veðurfræðings.

Nú fyrir skemmstu varð ófært vegna snjóflóðahættu frá Norðfjarðargöngum út í Neskaupstað og því ekki hægt að koma hjálparliði til Norðfjarðar nema sjóleiðina frá Seyðisfirði, eftir að brotist hafði verið yfir Fjarðarheiði. Ekki var hægt að fljúga á þyrlu vegna veðursins og Fagridalur lokaður vegna snjóflóða og skriðufalla. Hólmanes var einnig lokað vegna snjóflóða. Fram kemur í annálum að skriðuföll hafi oft eyðilagt tún og engi á prestssetrinu forna, Hólmum.

Núna í vetur stóð til að rýma Fjórðungssjúkrahús Austurlands í Neskaupstað vegna snjóflóðahættu og spurningin er því: hvert átti að fara með fólkið? Allir vegir voru lokaðir þrátt fyrir jarðgöng og ekki hægt að fljúga. Jarðgöng til Seyðisfjarðar um Fjarðarheiði hefðu opnað leiðina að flugvellinum og tryggt leiðina að einni bestu höfn Íslands árið um kring. Auk þessa er alger nauðsyn að gera göng gegnum Austfjarðafjallgarð til Héraðs, ekki bara með ströndinni, til að efla byggð og auka öryggi íbúanna.

Vilja menn velja þann kost að leggja veg frá Seyðisfirði um Mjóafjörð til Norðfjarðar með þá hættu yfirvofandi að þegar veður gerast válynd sé hvorki hægt að komast til Seyðisfjarðar né frá? Auk þess er vegurinn mikilvægur hluti af heilbrigðiskerfinu og tenging milli samgöngumannvirkja. Með göngum til Seyðisfjarðar undir Fjarðarheiði er tryggt að hægt er að komast þangað stystu leið frá flugvellinum á Egilsstöðum og örugg sigling frá öruggri höfn á Seyðisfirði til annarra fjarða á Mið-Austurlandi. Gröfum göngin strax og tengjum þau við þá vegi sem liggja fram hjá gangamunnunum báðum megin stystu leið. Förum svo í varanlega vegagerð þegar aðalskipulagi lýkur fyrir sveitarfélagið.

Í þessu máli er mikið talað um peninga en aldrei nefnt að peningar sem aflað er á Austurlandi duga í þessa framkvæmd og meira til. Talað er um að peningarnir fari frekar til byggingar samgöngumannvirkja í Reykjavík en á Austurlandi. Samkvæmt skýrslu frá Háskólanum á Akureyri fá Austfirðingar aðeins eina krónu af hverjum fimm sem þeir afla í ríkissjóð. Tími til kominn að réttlæti fari að ráða í ráðstöfun fjármagns á Íslandi. Þeir fái að njóta sem afla.

Svo má benda á að leiðin til Seyðisfjarðar er einnig vegtenging Íslands við Evrópu með Norrænu inn á þjóðleið E39 í Danmörku. Með henni koma þúsundir farþega ár hvert og frakt í báðar áttir. Það hentar hins vegar ekki alltaf að nefna það. 

Björn Ármann Ólafsson
Höfundur er 4. maður á lista Miðflokksins í Múlaþingi.

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. MAÍ 2023 bls.16

Evrópukórinn kveðinn í kútinn

Samfylkingin og hliðarsjálf hans, Viðreisn, hefa haldið upp linnulausum áróðri um að ganga í ESB og taka upp EURO í stað krónunnar, þrátt fyrir skýrar upplýsingar um krónan sé okkar happapeningur.  Endalaust söngl um að gera "samning um inngöngu" er ekki í boði, sama hversu oft sem sá söngur er kyrjaður breytist það ekki; það skal sótt um inngöngu á forsendum ESB, - annað er ekki í boði.

https://sigsig.blog.is/blog/sigsig/entry/2288133/#comments

"Málflutningur Evrópusinna hefur alltaf verið óheiðarlegur og byggst á blekkingum.

Að "kíkja í pakkann" er lygi. Aðildarsamningurinn er einfaldlega stofnsáttmáli Evrópusambandsins og hann hefur árum saman legið fyrir í íslenskri þýðingu.

Önnur lygi er að með inngöngu í ESB og upptöku evru muni verðtrygging hverfa af sjálfu sér eins og fyrir einhverja töfra. Hið rétta er að ekkert í reglum ESB og EMU segir til um hvaða lánsform aðildarríkin megi leyfa eða banna. Þegar ég vakti athygli sendiherra ESB á Íslandi á þessum galdramálflutningi íslenskra Evrópusinna var honum sýnilega brugðið og þvertók fyrir að fótur væri fyrir þessu, afnám verðtryggingar væri og yrði alltaf íslenskt innanríkismál.

Enn önnur lygi er meintur "kostnaður við krónuna" sem er sagður ógnarhár. Hið rétta er að það kostar íslenska ríkið ekki neitt að gefa út krónur. Þvert á móti hefur það hagnað af því. Sem dæmi kostar um 50 krónur að prenta einn tíuþúsundkall þannig að myntsláttughagnaður af hverjum seðli er 9.950 kr. Þar að auki kostar nákvæmlega ekkert að gefa út rafrænar krónur, eins og ríkið gerir með útgjöldum og bankar með útlánum.

Svo hefur aldrei verið útskýrt með hverju við eigum að borga fyrir allar þær evrur sem við hlytum að þurfa að kaupa ef við ætluðum að taka upp þann gjaldmiðil. Varla er neinn að fara að gefa okkur þær og fjarstæða að nokkur með heilu viti taki við greiðslu í krónum ef ætlunin væri að leggja þann gjaldmiðil niður. Snaróðir landsölumenn myndu þó varla setja það fyrir sig að afsala stórum hluta eigna ríkisins til að fá sína blautu evrudrauma uppfyllta."

Guðmundur Ásgeirsson

Svo mörg voru þau orð og rétt fyrir Evrópukórinn að láta nú þegar af lygaþvælu sinni, - í eitt skipti fyrir öll. (BVW)